W ostatnich latach wyraźnie spada słuchalność stacji radiowych publicznego nadawcy. Prezes Polskiego Radia – Agnieszka Kamińska zarzuciła KBR, że badanie jest nierzetelne oraz faworyzuje nadawców komercyjnych. Komitet odniósł się do zarzutów.

Z badań za okres lipiec-wrzesień 2021 wynika, że słuchalność radiowej Jedynki wynosi 4,8%, Trójki – 1,7%, a Dwójki – 0,4%.* Udział w czasie słuchania spadł w porównaniu rok do roku o kolejno 0,8 p. proc., 1,6 p. proc. i 0,1 p. proc. Program 3 Polskiego Radia uzyskał w najnowszej fali najniższy wynik od czasu rozpoczęcia badań. Przykładowo radiowa Trójka w fali czerwiec-sierpień 2015 osiągnęła słuchalność na poziomie 7,7%.

Ze sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wynika, że dostęp do Programu 1 Polskiego Radia z nadajników naziemnych ma 93,05% ludności Polski, a do Programu 3 – 94,05%. Natomiast dwie największe komercyjne stacje radiowe w Polsce – RMF FM i Radio ZET mają zasięg naziemny odpowiednio 94,86% i 91,01%.

Zarzuty o nierzetelność badania

Gazeta Polska The Times, której właścicielem jest państwowa Grupa  Orlen, w minionym tygodniu opublikowała rozmowę z dr Jolantą Hajdasz, dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP. Ekspertka stwierdziła, że Radio Track jest „telefonicznym sondażem na temat rozpoznawalności danej marki radiowej, a nie realnym pomiarem słuchalności”. Uważa również, że badanie może być nierzetelne, ponieważ „nadzorują [je] dwie największe, dominujące na rynku rozgłośni radiowych firmy”. Dodała też, że to „badanie uprzywilejowuje jedynie największe stacje komercyjne i skonstruowane jest w taki sposób, by wzmacniać ich pozycję”.

Jak mierzy się słuchalność radia w Polsce?

Badanie słuchalności radia w Polsce odbywa się metodą Day After Recall (CATI, CAPI), stosowaną na rynkach radiowych, m.in. w Niemczech, Francji, Hiszpanii, Włoszech i Austrii. W Polsce jest ono realizowane przez Kantar Polska na zlecenie Komitetu Badań Radiowych. Dane są zbierane techniką wspomaganego wywiadu telefonicznego – ankieterzy rozmawiają telefonicznie w wylosowanymi respondentami na temat poprzedniego dnia. Każdego miesiąca próba badania liczy 7000 osób w wieku 15-75 lat. Badanie jest uzupełnione panelem dzienniczkowym, którego celem jest dostarczenie danych do modułu mediaplanerskiego.

Radio Track jest jednym z największych badań radia w Europie, gdyż co miesiąc realizowane jest na próbie siedmiu tysięcy respondentów. Jest także największym, prowadzonym w sposób ciągły, badaniem w Polsce, które od ponad 20 lat dostarcza informacji o rodzimym rynku radiowym, zarówno ogólnokrajowym, jak i regionalnym i lokalnym – mówi Jan M. Kujawski, główny konsultant Komitetu Badań Radiowych.

W Europie stosuje się również inne metody badania słuchalności. Z analizy KBR wynika, że w krajach skandynawskich badania Day After Recall współistnieją z badaniami pasywnymi, służącymi do pomiaru słuchalności stacji lokalnych i regionalnych. Z kolei na pięciu europejskich rynkach (Wielka Brytania, Belgia, Holandia, Węgry, Finlandia) funkcjonują badania dzienniczkowe: papierowe, CAWI, mobile. Islandia i Szwajcaria prowadzą wyłącznie badania pasywne.

Komitet Badań Radiowych jest porozumieniem największych podmiotów radiowych w Polsce – Eurozet, Grupa Radiowa Agory (np. Radio Złote Przeboje), Grupa RMF i TIME S.A. (np. Radio ESKA). Z KBR współpracuje także Polskie Radio oraz stacje Audytorium 17 (regionalne rozgłośnie Polskiego Radia).

*Dane Radio Track – Komitet Badań Radiowych, słuchalność (udział w czasie słuchania), wielkość próby: 20 926.