Słowacka Rada Narodowa uchwaliła ustawę o STVR. To nadawca, który zastąpi RTVS. Ustawa może wejść w życie już 1 lipca.
Parlament przegłosował rządowy projekt ustawy o Słowackiej Telewizji i Radiu i zmianie niektórych innych ustaw. Za głosowało 78 posłów rządzącej koalicji, na czele której stoi Smer premiera Roberta Ficy. Posłowie opozycyjnych ugrupowań nie wzięli udziału w głosowaniu, oskarżając rządzących o chęć zawłaszczenia mediów publicznych.
Poprawki opozycji nie przeszły, w przeciwieństwie do tych od rządzących. W nich podwyższono wynagrodzenie dla prezesa STVR, a także dostosowano zakres nadawania regionalnych programów. Przewodniczący Postępowej Słowacji Michał Szimeczka skomentował uchwalenie ustawy na portalu X. Będą chcieli skierowania prawa do sądu konstytucyjnego.
Ugrupowanie KDH natomiast wzywa prezydenta Słowacji do weta, co skieruje ustawę do ponownej dyskusji w parlamencie. Prezydent Peter Pellegrini jednak w wypowiedzi dla mediów stwierdził, że nie ulegnie ich naciskom i podpisze ustawę, jeżeli nie znajdzie w niej niczego niekonstytucyjnego. Jeżeli tak będzie, to ustawa wejdzie w życie 1 lipca, a swoje funkcję stracą obecny dyrektor generalny, Ľuboš Machaj oraz jego zastępcy.
Parlament dnes definitívne zrušil slobodné verejnoprávne médiá – RTVS. Od 1.júla ju nahradí poslušná a krotká STVR. Je to hanba vládnej koalície a hanba aj Slovenska. My však hovoríme – nás ani slobodné médiá neumlčíte! Tento zákon napadneme na Ústavnom súde.
— Michal Šimečka (@MSimecka) June 20, 2024
Przed gmachem parlamentu protestowali pracownicy i dziennikarze RTVS. Wyrazili oni sprzeciw wobec zmian u publicznego nadawcy.
To czarny dzień dla niezależnych mediów publicznych na Słowacji. To czarny dzień dla mediów na Słowacji. Wreszcie, to czarny dzień dla społeczeństwa obywatelskiego na Słowacji. Jest to smutne, że 35 lat po listopadzie 1989 ten kraj trzyma w swoich rękach polityków i oligarchów, a oni decydują o przyszłości Słowacji – powiedział dyrektor generalny RTVS Ľuboš Machaj.
Zamestnanci RTVS teraz pred parlamentom. O RTVS sa hlasuje o pár hodín. pic.twitter.com/UqRRxfAa5o
— Claire Underwood zo Slovenska (@ClaireUndrwd) June 20, 2024
Co zmienia ustawa o STVR?
W ramach projektu RTVS (Radio i Telewizja Słowacji) zmienia się w STVR (Słowacka Telewizja i Radio). Zmiana nazwy dotyczy kontrowersji politycznych obecnie rządzących. Według narracji, nazwa dotyczyła tego, że radio i telewizja jest Słowacji, a nie, że jest określona przymiotnikiem „słowacka”, a tym samym media są „słowackie”. W nowej radzie nadzorczej ma zasiadać czterech przedstawicieli ministerstwa kultury i pięciu wybieranych przez parlament (po jednym w zakresie telewizji, radia, finansów i kultury). Członkowie będą wybierani na sześcioletnie kadencje.
Dotychczasowy dyrektor generalny i Rada RTVS mają mieć wygaszone kadencje z dniem wejścia w życie nowego prawa (1 lipca 2024). Przepis ten jest podobny do wprowadzonego w „małej ustawie medialnej” w 2015 roku przez Prawo i Sprawiedliwość, którą przegłosowały Sejm i Senat. Nowy dyrektor będzie wybierany przez radę nadzorczą na podstawie rekomendacji kandydatów przez komisję kultury słowackiego parlamentu.
RTVS končí. Parlament schválil Šimkovičovej kritizovaný zákon. „Je to čierny deň pre nezávislý verejnoprávny priestor na Slovensku. Je to čierny deň pre mediálny priestor na Slovensku," povedal šéf RTVS. https://t.co/6PtMzI5x5h pic.twitter.com/MfgOSaK6hI
— O mediach (@Omediach) June 20, 2024
Powstanie również komisja etyki składająca się z dziewięciu członków. Będzie ich mógł nominować między innymi słowackie organizacje kościelne oraz Macierz Słowacka. Nie będzie jednak w jej ramach miejsca dla przedstawicieli nauki i środowisk akademickich, co budzi wątpliwości części ekspertów. Ustawa obliguje wszystkie kanały telewizyjne i radiowe należące do nadawcy do emisji hymnu państwowego między 23:30 a 0:30. Obecnie obowiązujące prawo nie precyzuje dokładnie, które z nich mają go emitować. Finansowanie mediów publicznych z budżetu państwa pozostanie bez zmian.
Kiedy powstała RTVS?
RTVS (Radio I Telewizja Słowacji) powstała 1 stycznia 2011 roku jako połączenie istniejących instytucji Słowackiej telewizji i Słowackiego radia; nowa identyfikacja wizualna zadebiutowała jednak dopiero rok później. Spółkę powołał wówczas do życia również rząd Roberta Fico z bardzo podobną argumentacją. Ówczesny słowacki prezydent Ivan Gasparović wetował ustawę dwukrotnie, ale za każdym razem parlament ją przegłosowywał ponownie. RTVS nadaje obecnie 9 kanałów radiowych i 4 telewizyjne. Z końcem czerwca 2023 roku wycofano opłatę abonamentową na rzecz finansowania mediów z budżetu państwa oraz z reklam.
